Ertelenen Özgürlükler - Ortadoğu'da İslam Hukukunun Politik Mirası

Dünyanın ve tarihin en çetrefilli bölgelerinden biri: Ortadoğu. Bölgenin özgürleşmesine en büyük engelin İslam olduğunu savunanlar kadar, İslam hukuku bölge genelinde yürürlükten kalkmış olduğu için dinin artık politik örüntüleri biçimlendiren güçlü bir etken olamayacağını savunanlar da mevcut.

Timur Kuran Ertelenen Özgürlükler’de Ortadoğu’nun bin yılı aşkın bir süre İslam hukukuna göre yönetilmesinin kalıcı politik etkilerini araştırıyor. Yazara göre, İslam hukukuna dayanan kimi tarihsel örüntüler özgürlüklerin genişletilmesini zorlaştırmakta. Ortadoğu’da sivil toplumun süregelen zayıflığı, İslami vakıf kurumunun politik katılıma ket vurmasıyla yakından ilişkili. Her ne kadar İslam’ın temel kaynakları dinden çıkma ve dinî sapkınlık gibi konularda yoruma açıksa da, toleranssız ve baskıcı yaklaşımların egemen olması özgürlükleri erteleyen ana nedenler arasında. Modern ekonominin kurumsal modellerini, devlet dışı ekonomik sektörler yerine devletin, ancak 19. yüzyıldan başlayarak üretmesi ve buna bağlı olarak politik denge-denetim mekanizmalarının kurumsallaşamaması, modernleşme öncesindeki ticari ve finansal kurumların dayandığı hukuksal mirasın sonucu. Bunlara karşın, İslam’ın zengin geçmişi, pek çok alanda liberalleşmenin tohumlarını bünyesinde barındırmakta. Üstelik liberal bir düzenin gerektirdiği belirli önkoşullar da çoktan oluşmuş durumda. Ancak yine de Ortadoğu coğrafyası ve halklarının geleceğine ilişkin tozpembe hayaller kurmak güç.

Ertelenen Özgürlükler Timur Kuran’ın aynı coğrafyada İslam hukukunun uzun erimli ekonomik etkilerini sorguladığı Yollar Ayrılırken kitabını bir anlamda tamamlarken Ortadoğu’da kurumsal dönüşümü sınırlayan engellerle birlikte değişim olanaklarını da gözler önüne seriyor.

Timur Kuran Duke Üniversitesi’nde ekonomi ve siyaset bilimi profesörüdür. Gorter Ailesi İslam Bilimleri Kürsüsü’nü de yürütmektedir. Başlıca yapıtları arasında Harvard Üniversitesi Yayınları’ndan çıkan Private Truths, Public Lies: The Sol Consequences of Preference Falsification (Yalanla Yaşamak: Tercih Çarpıtmasının Toplumsal Sonuçları, Yapı Kredi Yayınları, 4. Baskı, 2023), Princeton Üniversitesi Yayınları’ndan çıkan Islam and Mammon: The Economic Predicaments of Islamism (İslâm’ın Ekonomik Yüzleri, İletişim Yayınları, 2002) ve yine Princeton Üniversitesi Yayınları tarafından basılan The Long Divergence: How Islamic Law Held Back the Middle East (Yollar Ayrılırken: Ortadoğu’nun Geri Kalma Sürecinde İslam Hukukunun Rolü, Yapı Kredi Yayınları, 4. Baskı, 2023) bulunmaktadır. Ayrıca, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nın çıkardığı on ciltlik Mahkeme Kayıtları Işığında 17. Yüzyıl İstanbul’unda Sosyo-Ekonomik Yaşam / Socio-Economic Life in SeventeenthCentury Istanbul: Glimpses from Court Records adlı yapıtın genel editörü ve yine Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nca basılan Türkiye’de Postanın Mikrotarihi, 1920-2015 / Microhistory of the Turkish Posts, 1920-2015, cilt 1: 1920-1950 (2019) adlı yapıtın da eş yazarıdır.

Ürün Adı: Ertelenen Özgürlükler - Ortadoğu'da İslam Hukukunun Politik Mirası
Ürün Kodu: 9789750866920
Yazar: Timur Kuran
Basım Yılı: 2025
Kapak Türü: Karton Kapak
Sayfa Sayısı: 560
Kağıt Cinsi: 2. Hamur
Çevirmen: